Baş ve Boyun Bölgesi Operasyonları

Conjunktivitis Follikularis Küretajı

Hastalık köpeklerde oldukca sıklıkla görülür. Oluşum nedenleri arasında rüzgar, toz, güneş, göz enfeksiyonları veya doğmasal yatkınlık sayılabilir. Operasyon köpeklere özgü olan ve üçüncü göz kapağının iç ve dış yüzeyinde şekillenebilen folliküllerin giderilmesi amacıyla yapılır. Bu işlem folliküllerin çeşitli yöntemlerle patlatılması esasına dayandığından tam olarak bir operasyon olarak tanımlanamaz. Ancak bu işlemin yapılabilmesi için de sakinleştirici veya anestezi uygulaması gereklidir.

Hernia Abdominalis (Karın Fıtığı)

Kazalar, kavgalar veya darbeler sonucu karın kaslarında meydana gelen yırtıklar nedeniyle iç organların dışarı çıkması sonucu oluşan problem; karın fıtığı olarak adlandırılır. Dışarı çıkan organlar deri altına yerleşir ve burada değişik hacimlerde şişkinliklere neden olur. Bu şişkinlik olaya müdahalede gecikildiğinde artma eğilimindedir. Ayrıca zaman geçtikce çevre dokulara yapışmalarda artar. Operasyon bu şişkinliğin giderilmesi ve iç organların yerine yerleştirilerek kasların onarılması amacını taşır. Olayın tedavisinde operasyondan başka çare yoktur.

Ectropium Operasyonu (Göz Kapaklarının Dışa Dönmesi)

Göz kapaklarının dışa doğru kıvrılması olarak tanımlanan ektropium olguları çoğunlukla alt göz kapağında ve nadiren şekillenir. Hastalık daha çok göz kapaklarında meydana gelen yaralanmalara, göz kapaklarını kontrol eden kasların felcine, göz kapağındaki bazı tümöral oluşumlara ve yaşlılığa bağlı olarak göz kapağı kaslarının gevşemesi sonucu şekillenir. Ayrıca bazı ırklarda doğmasal olarak görülebilir. Operasyonun amacı, dönmeye neden olan etkeni ortadan kaldırmak ve göz kapağının dışa doğru kıvrıklığını önlemektir.

Entropium Operasyonu (Göz Kapaklarının İçe Dönmesi)

Köpeklerde sık gözlenen göz kapaklarının içe doğru kıvrılması olarak tanımlanan entropium olguları çoğunlukla alt göz kapağında şekillenir. Çoğunlukla konjuktivitis follikularis probleminin uzun sürdüğü durumlarda ortaya çıkar. Ayrıca bazı köpek ırklarında doğmasal olarak (Setter, Cocker, St.Bernard gibi) yatkınlık da söz konusudur. Operasyonun amacı, dönmenin şekillendiği bölümü karşılayacak bir deri parçasının kesilerek alınması ve göz kapağının içe doğru kıvrılmasının önlenmesidir. Entropium vakalarında içe dönen göz kapakları göz küresinde sürekli irkiltiye neden olabileceğinden ve operatif tedavi dışında ilaç ile tedavisi de mümkün olmadığından geciktirilmemesi gereken operasyonlardandır.

Göz Ekstirpasyonu (Göz Küresinin Alınması)

Göz ekstirpasyonu, her hangi bir nedene bağlı olarak göz küresinin zarar görmesi ve işlevini yitirmesi durumunda göz küresinin alınmasıdır. Göz küresini etkileyen yaralanmalar, enfeksiyonlar ve tümörler nedeniyle göz küresinin alınması gerekebileceği gibi gözün dışarı doğru çıkmasına neden olan her hangi bir duruma bağlı olarak da gözün alınması gerekebilir. Ayrıca buldog ve pekingese gibi köpek ırklarında kafa yapıları nedeniyle göz küresi çıkıkları oldukça sık şekillenir. Bu tür durumlarda oluşan yaralanmalar nedeniyle gözün işlevini yitirmesi sonucu veya sürekli tekrarlayan çıkıkları önleyebilmek amacıyla göz küresinin ekstirpasyonu yapılır.

Tonsillectomie (Bademciklerin Alınması)

Bademcikler farenks denilen soluk yolunun başlangıcında, faringeal mukoza kıvrımı arasında, sağ ve solda olmak üzere iki adettir. Bakteriyel nedenler, ot ve bitki başakçıklarının batması, soğuk ve buzlu gıdaların alınması gibi nedenler yanında bronşitis gibi öksürüğe neden olan hastalıklara bağlı olarak da tonsillitis denilen bademcik yangısı şekillenir. Özellikle boxer, buldog ve boston terrier gibi burun yapısı kısa ırklarda hastalığın kronik şekline daha sık rastlanılır. Ayrıca küçük köpek ırklarında kronik anal kese yangısı da kronik tonsillitisin en önemli sebebi olarak görülmektedir. Bu tür olgularda anal kese yangısının tedavisi tonsillitisinde iyileşmesini sağlar. Bademciklerde şekillenen bu yangının ilk belirtileri ateş, salya artışı, iştahsızlık, öksürük ve yutkunma güçlüğüdür. Bademcikler kızarık ve şişkindir. Akut tonsillitisin kronikleşmesi ve uygulanan antibiyotik tedavilerinin sonuç vermemesi durumunda ise tonsillektomie operasyonu yapılır.

Gingivectomie (Diş Eti Üremelerinin Alınması)

Diş etlerinin (gingiva) anormal üremelerinin alınması amacıyla yapılan operasyondur. Diş etlerinde şekillenen bu üremelerin pek çok nedeni olmakla beraber en büyük faktör gingivitisler yani diş eti yangılarıdır. Ayrıca diş taşları, çürükler ve yabancı cisimlere bağlı olarakta gingivitis şekillenebilir. Bazı köpek ırklarında özellikle boxer ırkı köpeklerde hastalığa karşı bir yatkınlık söz konusudur. Şekillenen üremeler yayılma özelliği taşıyabileceği gibi zamanla büyüme özelliği de gösterebilir. Ağızda kötü koku, salya, çiğneme bozuklukları gibi belirtilerin görülmesi mümkündür. Gingivektomi operasyonu bu belirtilere neden olan üremelerin, dolayısıyla da bu arazların giderilebilmesi amacıyla yapılır.

Dış Kulak Kanalının Total Ekstirpasyonu (Kulak Kanalının Total Alınması)

Tedavi edilemeyen kronik yangılar ve kanalı kaplayan tümöral oluşumların varlığında kulağın kafatasından çıkış noktasına kadar açılarak tüm kanalın çıkarıldığı operasyondur. Bazı kronik vakaların tedavisinde, dış kulak yolunda ventilasyon sağlandığı halde (operatif olarak kanal açılarak) olumlu sonuçlar alınamayabilir ve sürekli nüksler görülebilir. Bu vakalarda kulak kanalının total olarak çıkarılması sorunun çözümlenmesinde uygulanabilecek tek yöntemdir. Ayrıca trafik kazaları vb. yaralanmalarda da kanalın total olarak ekstirpasyonu gerekebilir. Özellikle Cocker gibi uzun kulaklı köpeklerde oldukca sıklıkla rastlanılan bir hastalıkdır.

Epulis Operasyonu (Diş Eti Tümörlerinin Operasyonu)

Diş etlerinden kök alan ve tümör karekteri taşıyan oluşumlar genel olarak epulis olarak adlandırılır. İyi huylu olanlar yanında, kötü huylu ve metastaz yapma özelliğinde olanlarda görülebilir. Diş etlerinde şekillenen bu üremelerin en sık görülen çeşitleri, fibrom, papillom, karsinom ve sarkomlardır. Bazı köpek ırklarında özellikle de Boxer ırkı köpeklerde epulise yüksek oranda yatkınlık söz konusudur. Diş etlerinde her hangi bir bölgede şekillenebilen bu tümöral oluşumlar çoğunlukla premolar ve molar dişler çevresinde görülür. Ağızda kötü koku, salya, çiğneme bozuklukları gibi belirtiler görülür. Boyut olarak büyümüş tümörlerin üzerinde çiğneme sırasında oluşan yaralar nedeniyle kanamalarda görülebilir. Epulis operasyonu bu belirtilere neden olan tümörlerin, dolayısıyla da bu arazların giderilebilmesi amacıyla yapılır.

Salya Kisti Operasyonu (Tükrük Bezinin Alınması )

Köpeklerde dört adet salya bezi vardır. Kese şeklinde olan bu bezlerden alt çenenin geri kısmında (glandula mandibularis) ve dil altında olan (glandula sublingualis) iki tanesinde kist şekillenmesi görülebilir. Bu bezlerin akıtıcı kanallarının yangı, yabancı cisim, daralma ve anomali gibi bir nedenle tıkanması, aşırı dolgunluğu ve yırtılması nedeniyle bölgede kistler şekillenebilir. Elle muayene edildiğinde oldukça yumuşak kıvamlı ve içinde sıvı olduğu hissedilebilen bu kistler hacim olarak büyük olduklarında çiğneme güçlüklerine neden olabilirler.Böyle bir durumun giderilebilmesi amacıyla operatif olarak tükrük kesesinin ekstirpasyonu (kesilerek çıkarılması) yapılır.

Diğer Operasyonlar

Bacak Amputasyonu (Bacağın Kesilmesi)

Bacak amputasyonları çeşitli nedenlere bağlı olarak ön veya arka bacakların hasar gördüğü durumlarda yapılmaktadır. Köpeklerde sıklıkla karşılaşılan trafik kazaları, kapı aralığına sıkışma, ezilme ve benzeri nedenlerle oluşan yaralanmalar sonucunda bacağın ileri derecede hasar görmesi veya dokuların nekrozu nedeniyle fonksiyonunu yitiren bacağın amputasyonu tedavi için uygulanabilecek tek yöntemdir. Ayrıca omurların hasar görmesi, omurlar arasındaki disklerin fıtkı ve benzer bir nedenle sinirlerin hasarına bağlı olarak gelişen felç olaylarında bacakların fonksiyon yapamaması ve sürtünme nedeniyle nekrotik yaraların şekillenmesi durumunda da bacak amputasyonu yapılabilir.

Rektum Amputasyonu (Anüsten Dışarı Çıkan Rectumun Kesilerek Alınması)

Bağırsağın son bölümü olan rektumun bir bölümünün anüsten dışarı çıkmasına rektumun prolapsusu denilir. Uzun süre ıkınmaya neden olan ishal, kabızlık, doğum veya irritasyona neden olan lavman uygulamaları gibi bir nedenle oluşabilir. Anüs kaslarının zayıflığı, rektumu kaslara bağlayan dokuların gevşekliği hastalık için kolaylaştırıcı faktörlerdir. Prolebe olan rektumun içeriye reddedilemeyecek durumda olması, prolapsusun sürekli nüksetmesi, gecikilmiş prolapsus olgularında, rektum dokularının zarar gördüğü veya nekroze (doku ölümü) olduğu durumlarda rektumun amputasyonu (bir kısmının kesilerek çıkarılması) yapılır.

Kuyruk Amputasyonu (Kuyruğun Kesilmesi)

Kuyruk amputasyonları çeşitli nedenlere bağlı olarak kuyruğun hasar gördüğü durumlarda yapılmaktadır. Köpeklerde sıklıkla karşılaşılan trafik kazaları, kapı aralığına sıkışma, ezilme ve benzeri nedenlerle oluşan yaralanmalar sonucunda kuyruğun ileri derecede hasar görmesi, kuyruk felci veya dokuların nekrozu nedeniyle fonksiyonunu yitiren kuyruğun amputasyonu tedavi için uygulanabilecek tek yöntemdir. Ayrıca av köpeklerinde av sırasında oluşabilecek yaralanmaları önlemek amacıyla da yapılabilir. Köpeklerde kuyruk amputasyonları uzun yıllar Cocker, Boxer, Poodle, Doberman ve Buldog gibi ırklarda ırk özelliği gibi kabul görmüştür. Estetik amaçla yapılan bu operasyonlar son yıllarda gereksiz bir eziyet olarak nitelendirildiğinden ve çoğu ülkede yasaklandığından pek fazla yapılmamaktadır.